سنگ و پایداری محیط زیست

مساحت خشکی های زمین 149 میلیون کیلومتر مربع و مساحت بخش های آبی زمین 361 میلیون کیلومترمربع است. متوسط ضخامت پوسته ی زمین در خشکی؛ تقریبا 45 کیلومتر و

7.5 کیلومتر در زیر دریاها می باشد.در نتیجه؛ حدودا حجمی معادل 9 میلیارد کیلومتر مکعب از سنگ در اختیار بشر ساکن روی کره ی زمین خواهد بود.استخراج سنگ خام-بر اساس داده های موسسه ی تحقیقات زمین شناسی آمریکا در سال 2007؛-1،39 میلیون تن بوده است. به عبارتی چنین به دست می آید که به طور متوسط و برای هر حجم 53/ کیلومتر مکعبی از سنگ،2.6 تن در هر متر مکعب سنگ قابل دسترسی است.با توجه به رویه ی فعلی استخراج، فرض بر اینکه 95 درصد از پوستهی زمین قابلیت استخراج سنگ ساختمانی را ندارد. پس می توان چنین نتیجه گرفت؛ که برای 850 میلیون سال می توان به استخراج سنگ پرداخت.البته باید توجه نمود که در این مدت 850میلیون ساله باز هم به طور طبیعی زمین، سنگ جدید در حال ساخت و ساخته شده خواهد داشت.

پایداری محیط زیست

طراحی و تولید پایدار یا سبز از موضوعات بسیارجنجالی و بحث برانگیز در جهان امروز است.بدون تردید یکی از موارد مهمی که انسان همواره با آن دست و پنجه نرم می کند، نحوه ی نگرش و برخورد با منابع انرژی، تعامل بین انواع انرژی ها و اثرات ناشی از استفاده و مصرف آنها است.

در نگرش پایدار، طراحی و تولید به گونه ی انجام می شود که سه مورد ذکر شده در یک چرخه ی ارتباطی صحیح قرار بگیرند و در آینده نیز بتوان از نتایج مصرف انرژی های مصرف شده در زمان حال، بهره مند شد.به عبارت دیگر؛ شکل گیری این نوع طراحی و تولید، بدون داشتن نگرشی درست و تعریغی مشخص امکان پذیر نیست.

اصطلاح پایداری، برای نخستین بار در سال 1986، توسط کمیته ی جهانی گسترش محیط زیست، به عنوان رویا رویی با نیازهای عصر حاضر، بدون به مخاطره انداختن منابع نسل آینده در رویا رویی با نیازهای زمان آن ها مطرح شد.

باید خاطر نشان کرد، که مفهوم طراحی و تولید پایدار، یک مفهوم عام بوده و در بسیاری از زمینه ها از جمله معماری، طراحی گرافیک، کشاورزی، ماشین آلات و هر آن چه که با محیط زندگی انسان سروکار دارد به صورت فراگیر کاربرد دارد.

شاید بتوان گفت که: هدف از طراحی و تولید پایدار؛ کاهش آسیب های محیطی، به حداقل رساندن مصرف و نیز اتلاف منابع انرژی و هماهنگی هرچه بیشتر با طبیعت است.به عبارت دیگر؛ فلسفه ی طراحی و تولید پایدار؛ پشتیبان و مشوق نگرش ها و تصمیم هایی است که درهر مرحله از طراحی، ساخت و سپس مصرف، تاثیرات منفی کل فرآیند بر محیط زیست و سلامت استفاده کننده ها را نیز در نظر گرفته باشد. اما مساله این است؛ که آیا واقعا  و در عمل، اندازه گیری پایدار محصولی مانند سنگ امکان پذیر است؟ و در صورت جواب مثبت چگونه چنین کاری ممکن است؟خصوصیات محصول پایدار وسبز به مرئر زمان در حال تغییر است.اما اصول بنیادی حاکم بر آن ثابت است.به طور مثال؛ برای ارزیابی یک ساختمان سبز، استفاده از محصولاتی مد نظر است که در هنگام تولید و استفاده ی آن ها مصرف انرژی به درستی مدیریت شده باشد، ضایعات و آلودگی آن کم بوده و استفاده از منابع طبیعی نظیر چوب، آب و مواد سمی در آن ها به حداقل ممکن رسیده باشد.هم چنین می توان گفت: که در تولید محصول از منابع تجدید پذیر استفاده شده و محصول نهایی دارای طول عمر بالایی باشد.در مقاله ی پیش رو به دلیل گستردگی عوامل موثر در پایداری محصول، تنها به مقوله ی مدیریت مصرف انرژی به عنوان؛ مهمترین عامل در فرآیند پایداری و همگامی سنگ با محیط زیست از نظر انتشار گازهای گلخانه ای می پردازیم.

مدیریت منابع انرژی:

این نوع و شیوه ی مدیریتی از دو زاویه قابل بررسی است.

1-مدیریت منابع تجدید ناپذیر

با توجه به روند رو به رشد منابع غیر قابل تجدید، مانند؛ سوخت های فسیلی و مواجه ی جدی با بحران انرژی در سال های اخیر، استفاده ی بهینه از این نوع منابع، حیاتی به نظر می رسد. زیرا، این نوع منابع- با توجه به ذخایر موجود-در سال های آتی به پایان خود خواهند رسید.و برای دسترسی به منابع جایگزین باید، فعالیت جدی در دستور کار قرار داده شود.

2-مدیریت منابع تجدید پذیر

بهترین نوع از منابع انرژی که در طراحی پایدار برآن تمرکز شده است؛ منابعی هستند که توانایی قرار گرفتن در چرخه ی طبیعی با قابلیت بازگشت در مدت زمان محدود را داشته باشند.در این نوع مدیریت منابع، همواره طراح تلاش می کند تا نوعی تعادل بین اثرات تولید شده و محیط اطراف آن برقرار کند.تا این دو در یک چرخه ی بازگشتی بتوانند با یکدیگر ارتباط مناسب را پیدا کنند.دراین نوع طراحی، با استفاده از منابعی که هم در دسترس بوده و هم طبیعی هستند. مانند؛ خورشید، باد . باران، همواره پروژه ای اقتصادی تر خواهیم داشت.

با توجه به موارد فوق می توان چنین نتیجه گرفت که در صنایع مختلف مربوطه اعم از؛ استخراج، تولید و فرآوری سنگ، می بایست منابع تجدید پذیر را جایگزین منابع تجدید ناپذیر کرد.یا درکمترین حد ممکن، استفاده از این منابع رابه حداقل رساند و یا لااقل به نحوی توجیه پذیر تولید را بهینه کرد.بدین منظور لازم است تا میزان استفاده از منابع انرژی را در فرآیند استخراج و تولید سنگ مشخص نمود، تا بتوان آن را بهینه ساخت.

انجمن سنگ طبیعی آمریکا بزرگترین مرجع اطلاعاتی در حوزه ی سنگ – میزان انرژی و آب مصرفی در فرآیند استخراج و تولید سنگ را مشخص کرده است.

-همگامی با محیط زیست

یکی از مهم ترین عوامل پایداری با محیط زیست، میزان انتشار گازهای گلخانه ای نظیر؛ دی اکسید کربن در فرآیند تولید محصولات است.افزایش انتشار گازهای گلخانه ای باعث به وجود آمدن تغییرات آب و هوایی در اتمسفر زمین شده و در بلند مدت تاثیرات مخربی بر شرایط زندگی بر روی این کره ی قابل سکونت دارند.از آنجا که کشورما از نظر تولید، مهمترین گاز گلخانه ای مقام هشتم دنیا را دارد، ضرورت تلاش مسوولانه ی تولید کنندگان محصولات صنعتی، به نوبه ی خود در کاهش تولید دی اکسید کربن،آشکارتر است.

با توجه به آمار منتشر شده از مجموعه ی سنگ انگلستان، استفاده از منابع تولید برق سبز، در فرآیند تولید سنگ، انتشار آلودگی و به خصوص گازهای گلخانه ای را کاهش می دهد.

مهمترین نتیجه ی که می توان گرفت این است که؛ تولید سنگ طبیعی به نسبت دیگر مصالح ساختمانی، کربن کمتری را تولید می کندو بر اساس این نتایج، بیشترین کربن تولیدی در فرآیند تولید و حمل محصول نهایی اتفاق می افتد، که می توان آن را با بهبود کارایی و اثر بخشی تولید و مسیر یابی حمل و نقل آن کاهش داد.

از دید گاه مدیریت ضایعات؛ در زمینه ی پایداری با محیط زیست، سنگ را می توان جز صنایع با ضایعات کم به حساب آورد.زیرا دور ریز را می توان به عنوان مواد اولیه صنایع پایین دستی به کار برد.از دیدگاه مصرف کننده و دوام طول عمر مفید محصول، که یکی از اصول پایداری با محیط زیست می باشد، سنگ طبیعی به شرط کاربری صحیح، به جا و نگهداری مناسب- به مرور زمان زیباتر شده و برای قرن ها دوام می آورد، همان طور که بسیاری از ساختمان های تاریخی بیان کننده ی این امر مهم هستند.به عنوان مثال؛ تخمین های صورت گرفته برای مصالح پوشش کف(غیر سنگی)، در حالی که انجمن ملی سازندگان ساختمان، برای سنگ طبیعی- به طور مشخص؛ گرانیت، مرمریت و سنگ های ورقه ای تقریبا صد سال را پیش بینی می کند.با توجه به این موضوع، سنگ در ساختمان بیشتر از عمر مفید یک ساختمان عادی دوام می آورد، بنابراین دوام سنگ، آن را به عنوان مصالحی ایده آل برای احیا و استفاده ی مجدد مطرح کرده است.

از سوی دیگر، با توجه  به پیشرفت های جهانی و در روش های استخراج و بهینه سازی تولید در سال های اخیر، امید آن می رود که در سال های آینده با توجه به صرفه جویی های چشم گیر در انرژی و آب این صنعت، عنوان سبزترین صنعت تولیدی را به خود اختصاص دهد.

منابع

1-A life _cycle inventory of limestone

Dimension stone quarrying and pro_

Cessing university of Tennessee,natural

Stone council2008

2-نتایج  آمارگیری از مقذار مصرف انرژی در کارگاه های صنعتی 10

نفر کارکن بیشتر 1382_1389 مرکز آمار

3-مجله ی  ایران 1390،گسترش صمت ،آبان 1394، کد خبر:14465

4-http://fa.wikipedia.org/wiki/carbon.

5-http://www.donya _e_egtesad.com/

News/838343.(6):http://www.gov.scot-lends-action/

Climate changeact.(7):naturalstone :the oldest ststainable

Material ,great Britain stone federation,2011.

(setone toof)

1-پروپان؛ از گاز طبیعی به دست می آید و برای موتور، چراغ های گازی، بخاری، کوره و گرمایش

استفاده میشود.