جایگاه سنگ تزئینی ایران و چشم اندازهای آن

ذخایرعظیم و معادن سنگ تزئینی در پهنه ی کشوری به نام ایران گسترانیده شده است، که مناطقی هم چون؛ ماکو، خوی، نقده، آذر شهر، تکاب هشترود، قروه، هرسین، خرم دره، محلات، دهبید و… را در برگرفته است.که این قابلیت از نظر تنوع رنگ و جنس در نوع خود در دنیا بی نظیر یا لااقل کم نظیر است.با وجود این پتانسیل عظیم معدنی و تنوع و رنگ کم نظیر آن در دنیا، لزوم توجه و حمایت جدی از صادرات به صورت کوپ و فرآوری شده آن را صد چندان می نماید. اجرای تعرفه ی 70 درصدی صادرات سنگ تزئینی به شکل کوپ در سال 1391 لطمات و صدمات جبران ناپذیری به این بخش از تولید کشور وارد نمود. با اجرای این طرح، ایران بازارهای هدفی را که حاصل تلاش جماعت بازرگان و تاجر کشور طی سال های متمادی بوده از دست داده تا چنین بازاری در اختیاری مثل؛ ترکیه قرار گیرد. بانیان و مجریان این طرح با این استدلال که کارخانه های داخلی به دلیل نداشتن سنگ خام به صورت کوپ تعطیل می شوند. با این تصمیم غیر کارشناسی، تلاش ایران را برای ورود به بازارهای جهانی و رکورد بی سابقه ی معادن سنگ تزئینی ناکام گذاشته است. از مجموع استخراج سنگ تزئینی در سال 1388 که بالغ بر 12 میلیون تن بوده است، تنها چیزی در حدود 830 هزار تن به صورت کوپ صادر گردیده و مابقی سنگهای استخراج شده از معادن، یعنی رقمی در حدود 93 درصد در کشور به مصرف داخلی رسیده است. در سال 1391، میزان استخراج سنگ تزئینی استخراجی از مرز 16 میلیون تن گذشت، اما مقدار صادرات به صورت کوپ حدود 500 هزار تن بوده است که حدود 3 درصد از کل مقدار کل کوپ استخراجی را در برمی گیرد.

بنابراین؛ جلوگیری از صادرات به بهانه ی حمایت از تامین مواد اولیه ی کارخانه های داخلی و افزایش ارزش افزوده ی این بخش از معادن کشور توجیهی منطقی، اقتصادی و توسعه ای ندارد.هم اکنون بخش زیادی از حجم سنگ تزئینی موجود درکشور در بازارهای داخلی متقاضی نداشته و به دلیل خاص بودن، به صورت کوپ صادر می شوند. کارخانه های داخلی به دلیل آماده نبودن زیر ساخت ها و تکنولوژی قدیمی فرآوری توان رقابت با همتایان خارجی با خود را ندارند به طوری که در بازارهای هدف از هر تن سنگ خام 15 متر مربع سنگ فرآوری شده تولید می نمایند که این رقم در ایران حدود 8 متر مربع است! هم زمان با حمایت از صنایع و فرآوری سنگ تزئینی و ورود تکنولوژی روز، فرآوری به صورت سنگ تزئینی به صورت فرآوری شده و در راستای صادرات کوپ به بازارهای هدف و ارزآوری بخش خصوصی میسر می گردد.